Siffin Savaşı ve Hakem Olayı
Siffin Savaşı, Hz. Ali ve Hz. Muaviye taraftarları arasındaki çatışmanın doruk noktasını oluşturmuş ve Müslümanların arasında kan dökülmesinin önlenmesi amacıyla bir çözüm arayışına girmiştir. Bu süreçte Hz. Ali, Ebû Musa el-Es’âri’yi, Hz. Muaviye ise Amr b. el-Âs’ı hakem olarak atamış, böylece bu iki önemli figür, H. 37 Ramazan (M. Şubat 657) tarihinde ortak bir çözüm aramak amacıyla bir araya gelmiştir. Ancak her iki tarafın görüş ayrılıkları ve siyasi gerilimler, bu girişimin başarılı olmasına engel olmuştur.
Hz. Osman’ın şehit edilmesinin ardından ortaya çıkan karışıklık, Hz. Ali’nin halife olarak atanmasıyla biraz yatışmıştı, ancak Hz. Aişe, Zübeyr, Talha ve Şam valisi Muaviye gibi önemli isimler, Osman’ın katillerine karşı alınacak tavırda farklı düşüncelere sahipti. Hz. Ali ise, Osman’ın ölümünün kendi taraftarları tarafından gerçekleştirilmediğini ve kendisinin halifeliğe istemeyerek atandığını belirterek, bu durumu reddetmişti. Bu siyasi ve dini gerilim, daha sonra Cemel Vak’ası ve Siffin Savaşı gibi büyük çatışmalara yol açtı.
Cemel Vak’ası’ndan sonra Hz. Ali, Muaviye’ye elçi olarak Cerir b. Abdullah el-Becili’yi göndermiş, kan dökülmeden çözüm bulma amacı taşımıştır. Ancak Muaviye, Şam halkının Osman’ın intikamını alacağına dair yemin etmiş olduğunu ve bu yemin ile hareket ettiğini belirtmiş, dolayısıyla barış görüşmelerine yanaşmamıştır. Bunun üzerine Siffin Savaşı başlamış, haftalar süren karşılıklı elçilik gönderme ve mübarezeler sonrasında, savaşın daha fazla kan dökülmeden sona erdirilmesi için hakem tayin edilmesi kararlaştırılmıştır.
Her iki taraf, hakemler aracılığıyla bir çözüm aramayı kabul etmiş ve Ebû Musa el-Es’âri ile Amr b. el-Âs, Allah’ın kitabı ve sünnetine uygun bir karar vermek üzere görevlendirilmiştir. Ancak hakemlerin kararı, taraflar arasında yeni bir bölünmeye yol açmış ve her iki hakem de kendi taraflarının çıkarlarına uygun kararlar alarak durumu daha da karmaşık hale getirmiştir. Ebû Musa, Muaviye’yi halife olarak atadığını ilan etmiş, fakat Amr b. el-Âs da aynı şekilde Hz. Ali’yi görevden aldığını belirterek bu karara karşı çıkmıştır. Bu durum, Siffin Savaşı’nın ardından Müslümanlar arasında yeni bir gerilim doğurmuş ve İslam tarihinde çift halife dönemi başlamıştır.
Sonuç olarak, Siffin Savaşı ve hakem olayı, Müslümanlar arasında siyasi bir çözüm arayışının başarısız olmasıyla sonuçlanmış, hem Hz. Ali’nin hem de Muaviye’nin halifelik iddiaları birbirini takip etmiştir. Bu durum, İslam toplumundaki mezhebi ve siyasi bölünmeleri derinleştirerek, sonraki yıllarda Hâricilik gibi yeni mezheplerin ortaya çıkmasına yol açmıştır.