Nadiroğulları: Medine’deki Yahudi Kabilelerinden Biri

İslam’ın ilk yıllarında Medine’de yaşayan üç büyük Yahudi kabilesinden biri olan Nadirogulları, özellikle büyük hurma bahçeleriyle tanınan bir topluluktur. Nadir, aynı zamanda “yeşil ve çiçekli bir bitki” anlamına gelir. Bu kabile, Medine ve çevresindeki zengin tarım alanlarıyla dikkat çekerdi.

Arabistan’daki Yahudi kabilelerinin tarihine dair güvenilir yazılı kaynaklar bulunmamaktadır. Bu toplulukların tarihini anlamak için genellikle sözlü rivayetlere ve Araplar arasında aktarılana başvurulmaktadır. Bu rivayetlerin çoğu da Yahudiler tarafından ortaya konmuştur (Mevdudi, Tarih Boyunca Tevhid Mücadelesi, 1983, I, s. 526).

Yahudilerin Arabistan’a ne zaman yerleştikleri tam olarak bilinmemekle birlikte, İslam’ın doğduğu dönemde bu bölgedeki pek çok yerleşim yerinde bulunuyorlardı. Akabe Körfezi’nden, Yemen ve Umman’ın uzak köylerine kadar geniş bir alanda faaliyet göstermekteydiler. Ancak Mekke’de Yahudi nüfusu yoktu; yalnızca Ukaz’da ticaret ve kehanet gibi işlerle uğraşan bazı Yahudi bireyleri bulunmaktaydı.

Medine’ye Yahudilerin yerleşimi, Miladi 132. yılda başlamıştır. Bu tarihte Beni Nadir, Beni Kureyza ve Beni Kaynuka gibi kabileler Medine’ye yerleşmişti. İlk olarak Beni Nadir ve Beni Kureyza kabileleri, dini itibarları ve kâhinlik gibi özellikleri nedeniyle Medine’deki en önemli Yahudi toplulukları arasında yer almışlardır. Bu kabileler, kısa sürede şehre hâkim olmuş ve en verimli topraklara yerleşmişlerdi.

Ancak, M.S. 451 yılında yaşanan büyük sel felaketi sonrası, Medine’nin bazı kabileleri şehri terk etti. Beni Nadir ve Beni Kureyza, Evs ve Hazrec gibi Arap kabileleri tarafından şehir dışında yerleşmeye zorlandılar. Bu dönemde Yahudilerin üçüncü büyük kabilesi olan Beni Kaynuka da Hazrec kabilesine sığınmak zorunda kaldı.

İslam’ın doğuşuyla birlikte, Yahudi toplulukları için büyük değişim başladı. Hicret sırasında Medine’de Yahudi kabilelerinin sosyal ve kültürel etkileri çok büyüktü. Ancak, Yahudi kabileleri arasında da iç çatışmalar mevcuttu. Bu, onları Arap kabileleriyle ittifak kurmaya itti.

İslam devletinin Medine’de kurulmasıyla birlikte, Yahudi kabilelerinin güçlü etkisi azalmaya başladı. Beni Nadir, Hz. Muhammed’in liderliğindeki Medine İslam Devleti ile anlaşmalar yapmış olsa da, zamanla bu anlaşmaları ihlal etmeye başladılar. İslam’ın büyüyen etkisi karşısında, Yahudilerde bir korku ve endişe oluştu. Bu korku, onları çeşitli komplolar ve suikast girişimlerine yönlendirdi.

Özellikle, Beni Nadir kabilesinin, Hz. Muhammed’e suikast düzenleme planları, onların Medine’den sürülmelerine neden oldu. Müslümanların Nadirogulları üzerinde kurdukları kuşatma, büyük bir direnişle karşılaşmadı ve sonunda Yahudi kabilesi Medine’den sürüldü. Sürgün sırasında, yanlarına aldıkları değerli eşyalarla birlikte, bu kabile Filistin ve Hayber gibi bölgelere yerleştirildiler.

Nadirogulları’nın Medine’den sürülmesinin ardından, Hendek Savaşı’nda da yer aldıkları ve Kureyş ile ittifak yapmaya çalıştıkları görülmüştür. Ancak, bu ittifaklar sonunda Yahudilerin aleyhine sonuçlanmış ve İslam Devleti’nin gücü daha da pekişmiştir.

Yahudilerin Medine’deki varlıkları, İslam’ın ilk yıllarında önemli bir siyasi ve sosyal faktör olmuş, ancak zamanla bu etki azalarak Yahudi kabilelerinin sürülmesine ve İslam toplumunun güçlenmesine yol açmıştır.