Muhtar es-Sekafî kimdir?

Muhtar es-Sekafî, İslam tarihi ve özellikle İslam’ın erken döneminde önemli bir şahsiyettir. Kendisi, Hz. Ali’nin halifeliği sonrası meydana gelen iç savaşlar ve fitneler sırasında önemli bir figür haline gelmiş, Emevîlerin yönetimine karşı çıkan bir liderdir. Muhtar es-Sekafî, özellikle İslam’ın ilk yıllarında Şiîlik ile bağlantılı hareketler içinde yer almış ve Ali’nin intikamını almak amacıyla direniş hareketi başlatmıştır.

Hayatı ve Arka Planı:

Muhtar es-Sekafî, Arabistan’ın kuzeyindeki Sekife bölgesinden gelmektedir ve sekafî kabilesine mensuptur. Erken dönem İslam tarihi açısından önemli olan İmam Ali’nin halifeliği sonrası yaşanan siyasi kargaşa sırasında Muhtar, Ali’nin katledilmesinin ardından ona bağlı bir direniş hareketi başlatmıştır. Özellikle Kerbelâ Olayı ve İmam Hüseyin’in şehit edilmesinden sonra Muhtar, bu zulme karşı bir isyan hareketi düzenlemiştir.

Muhtar’ın Hareketi:

Muhtar es-Sekafî, özellikle Hz. Ali’nin ve İmam Hüseyin’in katillerinden intikam almak amacıyla bir isyan başlatmıştır. Muhtar bu isyanında, Emevîlerin zulmüne karşı çıkarak, Ali’nin soyundan gelenlerin haklarını savunmuştur. O, Şiîlerin haklarını ve Ali’nin soyunun haklılığını savunarak halkı Emevîlere karşı ayaklanmaya teşvik etmiştir.

Muhtar’ın İsyanı ve Hedefleri:

Muhtar es-Sekafî, özellikle Kerbelâ Olayı’nda İmam Hüseyin’in katledilmesi sonrası büyük bir tepki göstermiştir. Bu olayın ardından, Muhtar, Emevîlerin zulmüne karşı isyan başlatarak intikam almayı amaçlamıştır. Muhtar, Ali’nin soyundan gelenlerin ve onların taraftarlarının haklarını savunarak bu isyanı yürütmüştür. O, Yezid bin Muaviye’nin zulmünü ve Emevîler’in yönetim biçimini eleştirerek halkı ona karşı ayaklanmaya çağırmıştır.

Muhtar’ın Yönetimi:

Muhtar, Kûfe‘de başlattığı direniş hareketi ile kısa süreli de olsa bağımsız bir yönetim kurmuştur. Muhtar es-Sekafî Kûfe’de Emevî yönetimine karşı bir hükümet kurmuş ve burada Ali’nin soyundan gelenleri savunmuş, aynı zamanda intikam almak amacıyla Emevî yönetiminin temsilcilerini öldürtmüştür. Bu dönemde, Muhtar’ın en belirgin özelliklerinden biri de İmam Hüseyin’in katillerini cezalandırmak istemesiydi.

Sonu:

Muhtar’ın isyanı, Emevîlerin güçlü karşılıkları ve iç karışıklıklar nedeniyle uzun süre devam edememiştir. Muhtar es-Sekafî, isyanı sırasında kısa bir süre başarılı olmuş ve Emevîlerin zulmüne karşı bir direniş hareketi oluşturmuş olsa da, sonunda Emevîlerin ordusuyla karşılaşmış ve isyanı bastırılmıştır. Muhtar, 685 yılında (66 H.) Emevîlerin komutanı tarafından öldürülmüştür.

Muhtar’ın Mirası:

Muhtar es-Sekafî, Şii tarihindeki önemli figürlerden birisi olarak kabul edilir. Ali’nin soyunun savunulması ve intikamın alınması için giriştiği hareket, Şii hareketi açısından anlamlıdır. Bununla birlikte, Muhtar’ın hareketi genellikle aşırı ve marjinal bir isyan olarak değerlendirilmiş ve onun önderliğindeki ayaklanma, İslam toplumunun geniş kesimleri tarafından tam olarak benimsenmemiştir.

Sonuç:

Muhtar es-Sekafî, özellikle Hz. Hüseyin’in Kerbelâ’da şehit edilmesinin ardından, Ali’nin soyundan gelenlerin haklarını savunarak ve Emevî yönetimine karşı çıkarak önemli bir direniş hareketi başlatmış bir şahsiyettir. Emevîler tarafından öldürülse de, Muhtar es-Sekafî’nin hareketi ve Şii gelenekleri üzerindeki etkisi yıllar sonra bile hatırlanmıştır.