Meymûn’îyye nedir?

Meymûn’îyye, Haricîlik akımının bir mezhebi ya da grubudur. Bu grup, adını Meymûn bin Mahran adlı bir şahıstan alır. Meymûn bin Mahran, özellikle Haricîlik hareketinin içinde yer almış ve bu grubun daha sonra kendi izinden giden takipçilerini etkilemiştir. Ancak, Meymûn’îyye’nin haricîler arasında çok geniş bir yer tutmadığı ve tarihsel olarak çok yayılmadığı görülmektedir. Yine de, bazı İslam tarihi kaynaklarında adı geçen ve daha radikal görüşleri savunan bir grup olarak tanımlanabilir.

Meymûn’îyye’nin Kökeni ve Tarihi:

Meymûn’îyye, Haricîlik akımının ilk dönemlerinde ortaya çıkmış bir grup olarak bilinir. Haricîlik, özellikle Hz. Ali ile Muaviye arasındaki Sıffin Savaşı sonrasında gelişmiş bir hareketti ve Meymûn’îyye, bu büyük akımın içinde kendine bir yer edinmiştir. Ancak, Meymûn bin Mahran‘ın adıyla anılan bu grup, Haricîlerin diğer gruplarına kıyasla daha sınırlı ve bölgesel bir etki alanına sahip olmuştur.

Meymûn’îyye’nin Temel İnançları ve Özellikleri:

Meymûn’îyye’nin inançları, genel olarak Haricîlik akımının temel ilkelerini taşır, ancak bu grup, bazı noktalarda diğer Haricî gruplardan farklılıklar gösterir. Meymûn’îyye’nin temel inançları arasında şu özellikler bulunur:

1. Günah İşleyenlerin Dinden Çıkması: Meymûn’îyye, Haricîlerin genel görüşüne uygun olarak, büyük günah işleyenlerin İslam’dan çıkmış sayılmasını savunmuşlardır. Buna göre, bir kişi büyük bir günah işlediğinde ve tövbe etmeden ölürse, o kişi dinden çıkmış kabul edilirdi.
2. Şiddet ve Katılık: Meymûn’îyye, Haricîlerin radikal gruplarından biri olarak, gerektiğinde şiddet kullanmayı savunmuşlardır. Bu, özellikle toplumun düzenini sağlamak adına yapılan şiddetli müdahaleler ile ilişkili bir yaklaşımdır. Diğer Haricî grupları gibi, Meymûn’îyye de meşru liderlerin adaletli olmaları gerektiğini savunmuş ve büyük günah işleyenleri dışlamayı meşru görmüşlerdir.
3. Adalet ve İmam Seçimi: Meymûn’îyye, imamların yani liderlerin adil olmalarını ve toplumun güvenini kazanmalarını önemsemişlerdir. Adaletli bir lider, sadece doğru yönetim anlayışına sahip olmalı, aynı zamanda toplumun temel değerlerine sadık kalmalıdır. Bu yaklaşım, onların Haricîliğin genel ilkelerine sadık kaldıklarını gösterir, ancak Meymûn’îyye, daha çok adil liderlik ve toplumsal güven ilkesine vurgu yapmışlardır.
4. Şura (İstişare) Anlayışı: Meymûn’îyye, liderlerin şura ile yani toplumun ileri gelenlerinin istişaresiyle seçilmesi gerektiğine inanmışlardır. Bu, onların Haricîlik akımındaki diğer gruplardan daha katı bir liderlik anlayışına sahip olduklarını gösterir.

Meymûn’îyye’nin Tarihteki Yeri ve Günümüzdeki Durumu:

Meymûn’îyye, Haricîlik akımının bir alt grubu olmasına rağmen, zamanla diğer Haricî gruplarının ve İslam’ın daha ılımlı mezheplerinin etkisi altında kalmış ve fazla genişlememiştir. Bu grup, tarihsel olarak çok yaygınlaşmamış ve Haricîlik hareketinin diğer daha güçlü gruplarının etkisi altında kaybolmuştur.

Günümüzde, Meymûn’îyye olarak bilinen bir mezhep ya da grup bulunmamaktadır. Ancak, bu grup Haricîliğin erken dönemdeki radikal hareketlerinden biri olarak tarihte önem taşımaktadır.

Sonuç:

Meymûn’îyye, Haricîlik akımının bir parçası olarak ortaya çıkmış ve özellikle Meymûn bin Mahran’ın liderliği etrafında şekillenmiş bir gruptur. Haricîlik akımına bağlı olarak, günah işleyenlerin dinden çıkmasını savunmuş, adaletli liderlik ve toplumsal düzen ilkesine önem vermiştir. Ancak, diğer Haricî gruplardan çok fazla ayrışmamış ve tarihsel olarak geniş bir takipçi kitlesi oluşturamamıştır. Bu sebeple, Meymûn’îyye günümüzde etkisini kaybetmiş bir grup olarak tanınır.