Hz. Osman’ın Halife Seçilmesi
Hz. Ömer (r.a.) ağır bir şekilde yaralandıktan sonra, halife seçimi zorunlu hale geldi. Zira, bir düşman tarafından hançerlenerek ölüm döşeğine düşmüştü. Ömer (r.a.), kendisini ziyaret eden sahabilere halife seçimi konusunda ne yapması gerektiğini sorarken, bazıları ona bu işi yapmasının şart olduğunu belirttiler. «Hz. Ebû Bekir (r.a.) bunu yapmıştı» diyerek eklediler: «Eğer siz bir halife tayin etmezseniz, kaos yaşanabilir ve belki de iç savaş çıkabilir.»
Bazı müslümanlar, Hz. Ömer (r.a.)’e, oğlu Abdullah b. Ömer’i halife olarak seçmesini önerdiler. Abdullah b. Ömer, dindar, alim ve Halife olabilecek tüm özelliklere sahip bir kişiydi. Ancak, Hz. Ömer (r.a.), bu öneriye büyük öfkeyle tepki gösterdi ve doğru hatırlıyorsam, teklifi yapan sahabiyi tokatladı. «Benim cehenneme gitmemi mi istiyorsunuz?» diyerek şiddetle reddetti ve şöyle devam etti: «Ne yapacağımı bilmiyorum. Eğer birini halife olarak tayin edersem, benden önce çok daha iyi birisi, yani Hz. Ebû Bekir (r.a.) bunu yapmıştı. Eğer hiç kimseyi seçmezsem, yine benden önce çok daha iyi birisi, yani Hz. Peygamber (s.a.v.) bunu yapmıştı. O zaman her iki durumda da hareket edebilirim.»
Hz. Ömer (r.a.), «Bu dünyada olduğu gibi, ahirette de sizin yönetiminizden sorumlu olmak istemiyorum» diyerek, bir halife tayini yapmanın sorumluluğundan kaçındı. Şunu demek istiyordu: «Bir veliahd tayin edersem, dolaylı olarak, öldükten sonra bile onları yönetmeye devam etmiş olacağım ve bu kişi üzerinden ben mesul olacağım; bunu istemiyorum.»
Sonunda, Hz. Ömer (r.a.) şöyle demiştir: «Hz. Peygamber (s.a.v.) vefat ettiğinde, O’nun en çok sevdiği on kişi vardı, hatta Hz. Peygamber (s.a.v.) bunlara öldükten sonra cennete gireceklerini müjdelemişti (asere-i mübessere). İşte, bunlardan birini seçin ve halife yapın.»
Bu on kişiden üçü vefat etmişti. İki kişi ölmüş, birisi ise yaralıydı. Geriye yedi kişi kalmıştı, fakat bunların sadece altısı Medine’deydi, yedincisi ise yolda ve uzak bir yerdeydi. Hz. Ömer (r.a.), bu altı kişiden birinin toplanıp aralarından bir halife seçmesini istedi. Ancak burada bir zorluk ortaya çıkabilirdi. Eğer üç kişi bir tarafta, üç kişi diğer tarafta yer alırsa, halife seçimi yapılamazdı. Hz. Ömer (r.a.) bu ihtimali göz önünde bulundurdu. Seçim bir an önce yapılmalıydı. Yedinci kişi geldiğinde karışıklıklar yaşanabilirdi ve bu kişinin ne zaman döneceği belli değildi.
Bu sebeple Hz. Ömer (r.a.), altı kişilik heyete, Abdullah b. Ömer’i yedinci kişi olarak eklemeye karar verdi. Ancak bunun bazı şartları vardı. Abdullah b. Ömer, halife seçimi konusunda oy kullanamayacaktı. Eğer seçimde ekseriyet sağlanırsa, örneğin dörde karşı iki, Abdullah b. Ömer, ekseriyete uyarak kişisel görüş belirtmeyecekti. Eğer her iki tarafta eşit sayıda kişi olursa, Abdullah b. Ömer, Abdurrahman b. Avf hangi tarafta ise, onun görüşünü destekleyecekti.