Ebu Leheb kimdir?
Ebu Leheb: Kur’an’da Lanetlenen İsim
Ebu Leheb, asıl adı Abdüluzza bin Abdülmuttalib olan, Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed’in (s.a.v.) amcalarından biridir. Lakabı olan “Ebu Leheb” (Alevin Babası), parlak yüzlü olması nedeniyle verilmişti. Ancak İslam’a ve Peygamberimize olan düşmanlığı sebebiyle bu lakap, onun ahiretteki cehennem azabına işaret eder hale gelmiştir. Kur’an-ı Kerim’de, doğrudan adı geçerek lanetlenen tek kişidir.
Ebu Leheb’in Kişiliği
- Soylu ve Zengin: Ebu Leheb, Kureyş kabilesinin ileri gelenlerinden biri olup zengin ve nüfuzlu bir kişiydi. Mekke’nin ticaret hayatında etkiliydi ve kabile içindeki siyasi dengelerde önemli bir rol oynuyordu.
- Kibirli ve İnatçı: Ebu Leheb, İslam’a karşı çıkanların öncülerindendi. Peygamber Efendimizin (s.a.v.) tebliğine şiddetle karşı çıkmış, Müslümanlara eziyet edenlerin başında yer almıştır.
Ebu Leheb’in İslam’a Düşmanlığı
Ebu Leheb, Peygamber Efendimizin (s.a.v.) en büyük düşmanlarından biri olarak tanınır. İslam’ın yayılmasını engellemek ve Müslümanları toplumdan dışlamak için yoğun bir çaba göstermiştir:
- Peygamberimize Alenen Karşı Çıkması:
- Peygamber Efendimiz (s.a.v.) İslam’ı tebliğ etmek için Safa Tepesi’nde Kureyşlileri topladığında, ilk tepki verenlerden biri Ebu Leheb olmuştur. Peygamberimize alaycı bir şekilde, “Bizi bunun için mi topladın?” diyerek hakaret etmiştir.
- Bunun üzerine, Kur’an-ı Kerim’de “Tebbet Suresi” indirilmiştir.
- Tebbet Suresi:
Surenin meali şu şekildedir:“Ebu Leheb’in iki eli kurusun, kurudu da! Ona ne malı fayda verdi, ne de kazandığı. O, alevli bir ateşe yaslanacaktır. Karısı da, boynunda bükülmüş bir ip olduğu halde, odun hamalı olarak (cehennemde azap görecektir).”
(Tebbet Suresi, 111:1-5)Bu sure, Ebu Leheb’in ve karısı Ümmü Cemil’in İslam’a olan düşmanlıklarının ve kötü akıbetlerinin sembolü olmuştur. - Müslümanlara Eziyet Etmesi:
- Ebu Leheb, Peygamberimize hakaret etmekle kalmamış, onun tebliğini engellemek için elinden geleni yapmıştır.
- Kardeşleri ve diğer akrabaları Müslümanları korumaya çalışırken, o, İslam’a zarar vermek için Kureyş’in ileri gelenleriyle işbirliği yapmıştır.
- Karısı Ümmü Cemil ile İşbirliği:
- Ebu Leheb’in karısı Ümmü Cemil de Peygamberimize ve Müslümanlara düşmanlıkta eşiyle birlikte hareket etmiştir.
- Peygamberimizin geçtiği yollara dikenler sererek ona zarar vermeye çalışmıştır. Bu sebeple Tebbet Suresi’nde, “Odun hamalı” ifadesiyle anılmıştır.
Ebu Leheb’in Ölümü
Ebu Leheb, Müslümanlara olan kin ve nefretini, hicretten sonra gerçekleşen Bedir Savaşı’na kadar sürdürdü. Ancak savaşa bizzat katılmamış, Mekke’de kalmayı tercih etmiştir. Bedir Savaşı’nda Kureyş’in yenilgisi, Ebu Leheb’i derinden sarsmıştır. Yenilgi haberinden kısa bir süre sonra, korkunç bir hastalığa (bazı rivayetlere göre veba veya çiçek hastalığı) yakalanarak acı içinde ölmüştür.
Ölümünden sonra, hastalığının bulaşıcı olması nedeniyle cesedi uzun süre evinde bırakılmış ve sonunda köleler tarafından gömülmüştür.
Kur’an’da ve İslam Tarihinde Ebu Leheb
Ebu Leheb, Kur’an’da açık bir şekilde lanetlenen ve cehennemle cezalandırılacağı bildirilen bir kişidir. Tebbet Suresi, onun zalimliğini ve İslam düşmanlığını nesiller boyunca hatırlatmaktadır. Onun ismi, İslam’a inatla karşı çıkanların ve kibirle hakkı reddedenlerin sembolü olmuştur.
Ebu Leheb’in Tarihteki Önemi
Ebu Leheb’in hayatı, İslam’a ve peygamberlik davetine karşı çıkanların nasıl bir hüsranla karşılaşacaklarının bir örneği olarak değerlendirilir. Onun düşmanlığı ve kötü sonu, Kur’an-ı Kerim’de ibret alınacak bir ders olarak yer alır.
Sonuç:
Ebu Leheb, malı ve nüfuzuna güvenerek İslam’a karşı çıkmış, ancak bu düşmanlığının dünyada ve ahirette hüsrandan başka bir sonuç getirmediği açıkça görülmüştür. Onun hikayesi, İslam’ın hakikatini anlamayanların ve ona düşmanlık edenlerin akıbetine dair önemli bir uyarıdır.