Budizm Mezhepleri

Budizm, tarihsel gelişiminde iki ana mezhebe ayrılmıştır: Hinayana ve Mahayana. Bu mezhepler, farklı felsefi yaklaşımlar, pratikler ve toplumsal hedefler doğrultusunda gelişmişlerdir.

1. Hinayana (Küçük Araba)

Hinayana, “Küçük Araba” anlamına gelir ve kişisel kurtuluşu esas alan bir yaklaşımdır. Bu mezhebe göre, her birey kendi başına aydınlanma (nirvana) ulaşmalıdır. Hinayana, saf Budizm olarak kabul edilir, çünkü bu mezhep, Buda’nın asli öğretilerini doğrudan takip etmeyi ve ona sadık kalmayı vurgular.

• Mensupları, Buda’nın orijinal öğretilerine sadık kalarak, bireysel kurtuluş hedeflerler.
• Mahayana mezhebiyle ilgili olarak, Hinayana mensupları, Mahayana’yı sapkınlıkla suçlar. Çünkü Mahayana, toplumsal kurtuluşu, yani bütün insanlığın aydınlanmaya ulaşmasını amaçlarken, Hinayana bireysel kurtuluşu vurgular.
• Seylan ve Güney Asya gibi bölgelerde yaygın olarak bulunur.
• Bu mezhep, Buda’nın öğretilerini daha dar ve kişisel bir bakış açısıyla takip eder.

2. Mahayana (Büyük Araba)

Mahayana, “Büyük Araba” anlamına gelir ve bu mezhep, toplumun genelinin kurtuluşunu hedef alır. Mahayana’ya göre, Buda’nın öğretileri sadece bireysel kurtuluş için değil, toplumun tüm üyelerinin kurtuluşu için de geçerlidir.

• Toplumsal Kurtuluş: Mahayana’nın temel hedeflerinden biri, herkesin kurtuluşa ermesidir. Bu, bireylerin sadece kendileri için değil, tüm insanlık için çaba göstermesi gerektiği anlamına gelir.
• Mahayana’ya göre, Budizm halk için daha anlaşılır ve erişilebilir hale getirilmelidir. Bu mezhep, doktrinlerin daha basitleştirilmesini ve halkın anlayabileceği seviyeye çekilmesini savunur.
• Nirvana: Mahayana’ya göre, nirvana’yı gerçekleştiren herkes, Buda unvanını alır. Bu, herkesin potansiyel olarak Buda olabileceğini ifade eder.
• Mahayana mensupları, hata yapmaktan korkmazlar ve yaptıkları faaliyetlerden pişmanlık duymak yerine, sürekli olarak kendi ruhsal gelişimlerine odaklanırlar.

Mahayana’nın Temel İlkeleri:

1. Cömertlik: Diğerlerine yardım etmek, başkalarının ihtiyaçlarını karşılamak.
2. Bilgelik: Olgun ve derin bir bilgelik anlayışı.
3. Ahlaki Kurallar: Budizm’in etik kurallarına sadık kalmak.
4. Meditasyon: İçsel huzur ve farkındalık sağlamak için sürekli meditasyon yapmak.
5. Sabır: Karşılaşılan zorluklara sabırlı bir şekilde yaklaşmak.
6. Azim: Hiçbir şekilde vazgeçmeden sürekli bir gayret içinde olmak.

Mahayana’nın Yayılma Alanı

• Mahayana, misyoner bir karakter kazanmış ve dünyanın birçok bölgesinde yayılma fırsatı bulmuştur. Bu mezhep, Çin, Kore, Japonya ve daha sonraki dönemlerde Tibet gibi bölgelere genişlemiş, çok sayıda takipçi kazanmıştır.

Sonuç

Hinayana ve Mahayana arasındaki fark, kişisel kurtuluş ile toplumsal kurtuluş arasındaki anlayış farklılıklarından doğar. Hinayana, bireysel aydınlanma ve saf öğretilere sadık kalmayı savunurken, Mahayana, herkesin kurtuluşunu ve toplumun genel refahını hedef alır. Mahayana’nın daha geniş, halk odaklı ve esnek yaklaşımı, onun dünya çapında yayılmasına olanak sağlamıştır.