İcmâ ne demek?

İcmâ (عِمَاعَ), Arapçadan Türkçeye geçmiş bir kelimedir ve “genel görüş birliği”, “konsensüs” veya “toplu karar” anlamına gelir. İslam hukukunda ve teolojisinde icmâ, İslam alimlerinin bir konuda ortak bir görüş birliğine varması anlamında kullanılır. Bu, bir konuda uzlaşma sağlanması ve farklı fikirlerin birleştirilmesi sürecini ifade eder.

İcmâ, İslam dininin kaynaklarından biri olarak kabul edilir ve Kur’an ve Hadis‘in ardından üçüncü kaynak olarak sayılabilir. Alimlerin, belirli bir dini meseleyi veya hukuki durumu tartışarak ve üzerinde anlaşarak ortaya koydukları ortak görüş ya da toplu karar icmâdır.

İcmâ’nın kullanım alanları:

1. Dini İcmâ: İslam alimlerinin, bir konuda Kur’an ve Hadis‘ten sonra birleştikleri görüş. Bu, örneğin namazın farzları veya oruç ile ilgili kurallar gibi temel dini meselelerde olabilir.
2. Hukuki İcmâ: İslam hukukunda, özellikle dini hükümlerle ilgili bir meselede, alimlerin fıkıh konularında ortak bir karar alması. İcmâ, hukuki içtihat oluşturan ve toplumsal yaşamda geçerli olan kararları ifade eder.
3. Toplumsal ve İslamî İcmâ: Bir toplulukta ya da cemaatte genel bir görüş birliği sağlanması, yani halkın bir konuda topluca aynı görüşe sahip olması.

İcmâ, özellikle fıkıh (İslam hukuku) alanında, geleneksel İslam alimlerinin oluşturdukları ortak görüşler doğrultusunda belirli hukuki ve dini meselelerin çözümlenmesinde önemli bir kaynak olmuştur.

Özetle, icmâ, bir konuda alimlerin ya da toplumun genel bir görüş birliği sağlaması anlamına gelir ve İslam hukukunda önemli bir referans kaynağıdır.