Gavs ne demek?
Gavs, Arapça kökenli bir kelime olup Türkçede dini ve tasavvufi bağlamda kullanılan bir terimdir. Anlamı, “yardım eden,” “kurtarıcı,” ya da “sığınma yeri”dir. Tasavvufta ve İslam kültüründe genellikle Allah’ın dostlarından biri olarak kabul edilen büyük bir veli veya manevi önderi ifade etmek için kullanılır.
Gavs’ın Anlamları:
- Lugat Anlamı:
- Arapçada “gavasa” kökünden gelir ve “yardım etmek,” “kurtarmak,” “imdat” anlamındadır. Bu nedenle gavs, “yardım eden” veya “yardıma koşan” demektir.
- Tasavvufi Anlam:
- Tasavvuf literatüründe, Gavs, Allah’ın özel bir lütfuna mazhar olmuş büyük velilerden birine verilen bir unvandır. Gavs, genellikle zor zamanlarda manevi yardım ve destek sağladığına inanılan, insanların sıkıntılarından kurtulmasına vesile olan bir Allah dostudur.
- “Gavs-ül Azam” (En Büyük Gavs) ifadesi, genellikle büyük veli Abdülkadir Geylani için kullanılır.
- Manevi Rehberlik:
- Gavs, manevi anlamda ümmete rehberlik eden, insanların Allah’a yönelmesine vesile olan ve manevi yardım sağlayan bir şahsiyet olarak görülür. Tasavvuf inanışına göre, gavslar Allah’ın izniyle insanlara yardım ederler.
- Dini İnanç ve Halk Kültürü:
- Halk arasında gavs, genellikle zor zamanlarda “yardım istenen” manevi bir şahsiyet olarak düşünülür. İnançlara göre, gavslar dua edenlerin yardımına manevi olarak yetişir.
Örnek Kullanımlar:
- “Gavs-ül Azam Abdülkadir Geylani’ye hürmet ederiz.”
- “Manevi sıkıntılarımızda gavsın himmetine sığınırız.”
Gavs ve Himmet:
“Gavs” kavramı, özellikle tasavvufun “himmet” inancıyla ilişkilendirilir. Himmet, bir velinin Allah’ın izniyle kişilere yardımda bulunması veya onların dileklerinin gerçekleşmesine vesile olmasıdır.
Not:
Tasavvuf kültüründeki kavramlar farklı mezhep ve inanç gruplarında değişik şekillerde yorumlanabilir. Gavs inancı, daha çok tasavvuf ve tarikat bağlamında önem kazanır ve her Müslüman toplumda aynı şekilde kabul edilmez.