Bezîg’îyye nedir?
Bezîg’îyye, İslam tarihi ve mezhepler tarihi bağlamında yer alan bir grup ya da mezhep adıdır. Bu terim, genellikle İslam’ın erken dönemi ve özellikle Haricîlikle bağlantılı olarak kullanılır. Ancak, bu grup hakkında detaylı bilgi ve kaynaklar sınırlıdır.
Bezîg’îyye’nin Kökeni ve Özellikleri:
Bezîg’îyye, adını Bezîg adında bir şahıstan almış olabilir, ancak bu konuda kesin bilgi bulunmamaktadır. Bazı kaynaklar, Bezîg’îyye’yi, Haricîlik hareketinin bir alt grubu olarak kabul eder ve haricîlerin bazı radikal görüşlerini benimsemiş kişilerden oluştuğunu söyler. Ancak Bezîg’îyyenin, Haricîlikten daha marjinal bir grup olduğu, yani daha aşırı uçlarda bir görüşü temsil ettiği de ileri sürülmüştür.
Temel İnançları:
Bezîg’îyye, genellikle şu temel inançlarla tanımlanır:
- Şeriatın Katı Uygulanması: Diğer Haricî gruplar gibi, Bezîg’îyye, şeriat kurallarına sıkı sıkıya bağlı kalmayı savunur ve şeriat hükümlerinin dışına çıkmayı haram sayar. Herhangi bir şeriat ihlali, o kişinin dinden çıkması için yeterli bir sebep olarak görülür.
- Büyük Günah İşleyenlerin Dinden Çıkması: Bezîg’îyye, büyük günah işleyenleri dinden çıkmış kabul eden bir görüşü benimsemiş olabilir. Bu, özellikle Haricîlikten alınan bir düşüncedir.
- İmamet ve Liderlik: Bezîg’îyye, yöneticilerin yalnızca doğru ve adil inançlara sahip olanlar arasından seçilmesi gerektiğini savunmuş ve imamın sadece dini değil, aynı zamanda politik bir liderlik de taşıması gerektiğini düşünmüş olabilir.
Bezîg’îyye’nin Etkisi:
Bezîg’îyye, genellikle Haricîlik hareketinin daha küçük ve marjinal gruplarından biri olarak kabul edilir. Tarihsel olarak, Haricîlik içinde pek fazla iz bırakmamış, daha geniş Şii ve Sünni topluluklar tarafından kabul edilmemiştir. Bu yüzden, Bezîg’îyyenin İslam’ın erken dönemlerinde önemli bir etkisi olmamıştır.
Sonuç:
Bezîg’îyye, tarihsel kaynaklarda Haricîlik ile bağlantılı olarak anılan, ancak çok sınırlı etkisi olan bir grup veya mezhep olarak tanımlanabilir. Bu grup, şeriat kurallarına sıkı sıkıya bağlı kalan ve büyük günah işleyenleri dinden çıkmış sayan bir görüşü benimsemiştir. Ancak, Bezîg’îyye, zamanla İslam toplumunun ana akımlarından dışlanmış ve fazla yayılmamıştır.