Dördüncü Haçlı Seferi: Mısır’a Yönelik Ticari Hedefler

Seferin Başlangıcı ve Amacından Sapma:

Dördüncü Haçlı Seferi, başlangıçta Kudüs’ü tekrar Haçlıların eline geçirmek amacıyla başlatılmıştı. Ancak, seferin yönü, sonradan ticari çıkarlar ve politik hesaplarla değişti. Papa III. Innocentius, 1212 yılında halk arasında haçlı seferlerine katılma isteğinin arttığını görerek, 1215’te yeni bir haçlı seferi için çağrıda bulunmuştu. Ancak, bu seferin amacının gerçekleşmesi için büyük bir maddi kaynağa ihtiyaç vardı. Kutsal Roma Germen İmparatoru II. Friedrich, başlangıçta bu sefere katılmayı kabul etmişti, fakat sonrasında ülkesinde kalmasının daha uygun olacağına karar vererek katılmaktan vazgeçti.

Mısır’a Yönelik Ticari Hedefler:

Papa’nın haçlı seferini gerçekleştirebilmesi için önemli miktarda paraya ihtiyacı vardı. Venedik ve Cenova şehir devletleri, ancak Mısır’a bir sefer düzenlenmesi şartıyla finansal destek sağlayabileceklerini söylediler. Bu durum, seferin dini amacının yanına ticari bir yön ekledi. Çünkü, Mısır ve Kızıldeniz’den geçen ticaret yolları, Batı’daki Hristiyanlar için büyük bir ekonomik önem taşıyordu. Böylece, Mısır’a hâkim olmak, dini hedeflerin ötesinde ticari bir stratejiye dönüşmüştü.

Seferin Başlangıcı ve Dimyat Seferi:

1218 yılında, Kudüs Krallığı’nın yasal varisi Jean de Brienne önderliğinde, haçlılar seferlerine başladılar. 1219’da Dimyat’ı (Mısır) işgal ederek ilerlemeye başladılar. Bu süreçte, Fransız birlikleri, Anadolu istikametine doğru da hareket etmişti. Mısır’daki Eyyûbîler ise haçlıların ilerleyişine karşı tedirgin oldular ve Kudüs’ü teslim etme önerisiyle barış talep ettiler. Ancak, Papa’nın elçisi bu teklife yanaşmadı ve seferin amaçlarından sapmaksızın 1221 Temmuz’da Kahire’ye doğru ilerlemeye karar verdi.

Nil’i Geçememe ve Eyyûbîlerin Zaferi:

Haçlılar, Kahire’ye ulaşmaya çalışırken, Nil Nehri’ni geçmeyi başaramadılar. Bu durum, seferin başarısızlığa doğru ilerlediğini gösteriyordu. Bunun üzerine, Eyyûbî hükümdarı el-Melikü’l-Kâmil, haçlıları Dimyat’tan uzaklaştırmayı başardı. Nihayetinde, haçlılar kötü koşullar altında bir anlaşma yapmaya razı oldular ve sefer sona erdi. Bu sefer, papalığın önderliğinde düzenlenen son haçlı seferi olarak kayıtlara geçti.

Sonuç ve Değerlendirme:

Dördüncü Haçlı Seferi, başlangıçta dini bir amaç güderek başlamış olsa da, süreç içerisinde ticari çıkarlar ve politik hesaplar ön plana çıkmıştır. Mısır’ı ele geçirme amacının başarısız olması, haçlıların Kudüs’ü tekrar ele geçirme hayallerini suya düşürmüştür. Bu seferin sonunda, Haçlılar dini hedeflerine ulaşamamış ve papalığın yönetimindeki haçlı seferleri de sonlanmıştır. Haçlılar, hedeflerinden saparak, ekonomik ve stratejik hedeflere yönelmişler ve bu durum seferin başarısızlıkla sonuçlanmasına yol açmıştır.