Cahiliye Dönemi
Bilgisizlik, gerçeği tanımama durumudur. İslam, aydınlık ve bilgi çağına işaret ettiği için, Arap yarımadasında İslamiyet’in yayılmasından önceki döneme “Cahiliye Dönemi” denilmiştir. Bu dönemde insanlar, Allah’ı gerektiği gibi tanımamış, ona kulluktan uzaklaşmış ve kendi arzu ve isteklerine göre yaşamışlardır. İnsanlar, ilahi hükümler yerine kendi belirledikleri yasaklar ve kurallara uymuş, siyasî sistemlere inanmışlardır. Kur’an-ı Kerim’de, “Onlar hâlâ Cahiliyye devri hükmünü mü istiyorlar? Gerçeği bilen bir millet için Allah’tan daha iyi hüküm veren kim var?” (el-Mâide, 5/50) buyrulmuştur. İslam’ın hüküm sürmediği ortamlar, Cahiliye çağlarıdır. Çünkü bu ortamlar, ilahi bilgi kaynağından yoksundur. İslam’dan önceki dönemdeki müşrikler, Allah’a isyan etmiş ve onun hükümlerini reddeden bir toplum olarak çok ilkel ve bilgisiz bir yaşam sürüyorlardı. Cahiliye Arapları’nın yaşantısından bazı örnekler aşağıda sıralanmıştır:
Putlara Taparlardı
Cahiliye insanları, Allah’ın varlığını kabul etmekle birlikte, putlara taparlardı. Putların Allah katında kendilerine şefaatçi olacağına inanır ve “Biz onlara ancak bizi Allah’a daha çok yaklaştırsınlar diye ibadet ediyoruz” (ez-Zümer, 39/3) derlerdi.
İçki İçerlerdi
Şarap içmek yaygın bir alışkanlıktı. Şairleri, içki ziyafetlerinden ve içki ile ilgili şiirlerinden söz ederdi. Hatta Enes b. Mâlik’in (r.a.) bildirdiğine göre, İslam’da içki haram kılındığında, Medine sokaklarında içki sel gibi akmıştı (Müslim, Esribe, 3).
Kumar Oynarlardı
Kumar, Cahiliye döneminde oldukça yaygındı ve Araplar kumar oynamakla övünürlerdi. Kumar oynamamak, utanılacak bir şey sayılırdı.
Tefecilik Yaparlardı
Tefecilik oldukça yaygındı. Borç verirler, kat kat faiz alırlardı. Borçlu ödeme yapamayınca faiz oranı arttırılır, bu durum yıllarca devam ederdi. Kur’an, faizi ve tefeciliği haram kılarak, Araplar’ın bu kötü alışkanlıklarına dikkat çekmiştir (Âli İmran, 3/130).
Faiz Oranları Yüksekti
Faiz, Araplar arasında o kadar yerleşmişti ki, ticaretle karıştırıyorlardı. “Faiz de alışveriş gibi” derlerdi. Kur’an’da, “Allah alışverişi helâl, faizi haram kılmıştır.” (el-Bakara, 2/275) buyrulmuştur.
Fuhuş Yaygındı
Cahiliye Arapları arasında fuhuş da yaygındı. Birçok erkek kadının evine girip, sırayla onunla cinsel ilişkiye girerdi. Kadın, doğum yaptıktan sonra çocuğun babasını seçerdi. Ayrıca, kadınlara değer verilmez, hakları tanınmaz, adeta bir eşya gibi kabul edilir ve miras olarak alınırdı. Kur’an, kadına zulmeden bu uygulamaları yasaklamıştır (en-Nisa, 4/19).
Kızları Diri Diri Gömme
Cahiliye Arapları, kız çocuklarını diri diri toprağa gömerdi. Bunun sebebi, ya namuslarını korumak ya da çocukların sakat veya çirkin olmalarıydı. Kur’an, buna karşı çıkarak, kız çocuklarının öldürülmesini kınamaktadır (ez-Zuhruf, 43/17; Tekvir, 81/8-9).
Putlara Pay Ayırma
Cahiliye Arapları, ekin ve hayvanlarından bir kısmını Allah’a, bir kısmını ise putlarına ayırırlardı. Bu tür batıl inanç ve uygulamalar Kur’an ile reddedilmiştir (el-En’am, 6/136).
Diğer Batıl İnançlar ve Uygulamalar
Cahiliye dönemi Arapları, atalarından devraldıkları birçok batıl inancı sürdürmeye devam etmişlerdir. Hacda, bazı kabileler, özel elbiseleri olmayanları çırılçıplak tavaf etmeye zorlamış, ve diğerlerine üstünlük sağlamak için farklı ritüeller uygulamışlardır.
İslam, topluma hakim olduktan sonra, tüm bu cahiliye adetlerini yasaklamış ve doğru yolu göstermiştir. Çünkü Cahiliye, insanların gerçeği bilmeden, yanlış inanç ve uygulamalarla yaşaması anlamına gelir. İslam’ın getirdiği doğru yol, insanları bu yanlışlardan kurtarmış ve her türlü cahiliye sistemi reddedilmiştir.